Chociaż rynek inwestycji zachowuje się podobnie jak rok temu ( nieco więcej inwestycji publicznych i mniej prywatnych ). Tak brak "wolnych" firm na rynku do końca października sugerował wyraźną poprawę w budownictwie usługowym...

Budownictwo usługowe szybko rosło do maja br. roku, ale już czerwiec przyniósł spadek inwestycji, który z wyjątkiem sierpnia ( powakacyjna aktywność inwestorów ) cały czas idzie w dół podobnie jak rok temu. Liczba inwestycji prywatnych była raczej porównywalna w tym sezonie z dobrymi latami 2014 i 2015. Również w handlu budowlanym nie zauważyliśmy w tym sezonie budowlanym jakiegoś przełomu, a raczej mniejsze zainteresowanie zakupami klientów indywidualnych. Klienci odwiedzali rzadziej w tym roku sieci marketów budowlanych niż przez ostatnie dwa lata. Jednak roztoczona aura sukcesu gospodarczego również udzieliła się branży budowlanej w której pozorne ożywienie wynika głównie z powodu ograniczenia wielozadaniowości firm budowlanych, mniejszych załóg oraz ogólnie niskiej liczbie firm budowlanych na rynku. Głównym powodem niskiego potencjału firm jest brak robotników budowlanych i ludzi do pracy fizycznej. Potencjał ten mierzony wielkością zatrudnionych robotników wygląda z roku na rok coraz słabiej, co sprzyja obniżeniu konkurencyjności między firmami ( tu firmy są zadowolone), ale także spadkowi wydajności ( coraz niższe marże - tu porażka ). Brak robotników budowlanych jest wynikiem niżu demograficznego, który po latach szkolnych trafił na rynek pracy, emigracji do krajów o lepszych warunkach zatrudnienia, a także migracji do pracy w przemyśle czy branży magazynowej. Te ostatnie gwarantują stabilniejsze warunki zatrudnienia i tylko nieznacznie gorsze warunki finansowe.

Firmy budowlane wciąż nie zapewniają lepszych standardów pracy, a przede wszystkim realnie wyższych zarobków niż w konkurencyjnych zawodach. Jedynie w branżach: tynkarskiej, murarsko-zbrojarskiej i glazurniczej widać nieporównywalnie wyższy wzrost zarobków w tym roku. Brak pracowników budowlanych wiąże się także ze spadkiem dyscypliny w firmach i wzrostem ryzyka niezrealizowania gwarantowanych umową inwestycji. I tu kółko się zamyka bo pracownicy narzekają na małą stabilność firm budowlanych i duże ryzyko ich niewypłacalności, a często to właśnie niestała praca robotników powoduje wspomniane kłopoty firm. Właściciele firm wolą w tym roku zatrudniać mniejszą liczbę robotników, ale o sprawdzonej historii pracy. Taka konstrukcja firmy mocno jednak ogranicza zakres i liczbę wykonywanych zleceń budowlanych.

Tegoroczny sezon nie spełnił oczekiwań co do poprawy rentowności w firmach budowlanych bo rosnące ceny usług nie nadążały za rosnącymi coraz szybciej kosztami pracy. Szczególnie dotkliwy pod tym względem był kwiecień gdzie średnie marże netto w firmach spadły poniżej 24%. Do praktycznej i bezpiecznej marży 30% która w latach 2006 -08 zapewniała firmom wysoką rentowność i przede wszystkim płynność finansową jest jeszcze daleka droga. Jednak w branży instalacyjnej wod-kan-gaz, robotach ziemnych, pracach wykończeniach, tynkarskich, dekarskich czy brukarskich bezpieczna rentowność została już teraz osiągnięta...

W tym roku wyraźnie wzrosło zadowolenie firm budowlanych ( dane GUS mówiące o wzroście optymizmu ) podyktowane głównie spadkiem konkurencji, ciągłą podażą inwestorów i wydłużeniem sezonu ( ciepłe zimy). Niestety brak wzrostu dochodów w firmach ( coraz niższe marże, nawet zimą ) oraz rosnące ryzyko działalności budowlanej ( brak pracowników i rosnące koszty działalności ) ograniczają rozwój firm i psują dobre rokowania na przyszłość.

O ile niskiej podaży robotników do pracy nie da się zwiększyć w krótkim czasie bo Ukraińcy już nie spełniają wymagań polskich firm: zbyt kosztowne zatrudnienie ( żądania płacowe w tym roku zaczęły przekraczać możliwości przedsiębiorców), bardzo niska odpowiedzialność i stabilność pracy. To zmniejszenie obciążeń podatkowych ( wyższa kwota wolna od podatku ) oraz proporcjonalne obciążenia ZUS dla właścicieli wszystkich wielkości firm mogłyby pomóc w zwiększeniu stabilności finansowej, zwłaszcza wśród małych podmiotów...

Podsumowując jest coraz lepiej w budownictwie usługowym, ale nowe bariery jakich większość przedsiębiorców nie przewidywała jeszcze kilka lat temu są poważnym hamulcem w rozwoju firm. Jeżeli pomoc nie nadejdzie to spodziewana rosnąca koniunktura jeszcze bardziej utrudni działalność firmom budowlanym, a ryzyko działalności będzie największe w historii. Na rosnącej koniunkturze skorzystają robotnicy, ale nie przedsiębiorcy.

Ci właściciele firm, którzy będą mieli dobry marketing, zwłaszcza internetowy, wiarygodną historię działalności oraz zgraną brygadę - zarobią. Niestety mniej niż w poprzedniej perspektywie finansowej, ale zarobią. Natomiast firmy bez marketingu, nawet bez strony internetowej, które liczą na pomoc firm trzecich będą skazani na najniżej płatne zlecenia za które w najlepszym razie mogą zarobić średnią pensję. Tych których jednak przezorność i szczęście, a nierzadko robotnicy opuszczą w najlepszym razie zbankrutują...

____________________________________________________

Rynek budowlany Rynek pracy Barometr cen