Koniunktura w marcu z trudem przekroczyła tą w styczniu

Dla jednych będzie to sukces po ostatnich ciosach gospodarczych, dla innych porażka, ale rynek budowlany pogorszył się...

Po znacznym spadku koniunktury z przełomu lutego i marca ( wybuch wojny na Ukrainie ) wydawało się, że spadek będzie długotrwały, ale tak się nie stało. Budownictwo usługowe wydostawało się przez cały marzec z tego dołka i dopiero na koniec miesiąca popadło w stagnację. Udało się jednak odbudować rynek budowlany do poziomu ze stycznia br.  Budownictwu pomaga także sprzyjająca pogoda i to że ciągle jesteśmy na progu wiosny czyli przed startem sezonu. Niestety splot niekorzystnych wydarzeń polityczno - gospodarczych bezustannie degraduje rynek budowlany. Brak środków UE dla Krajowego Planu Odbudowy działa na wzrost inflacji w Polsce i przesuwa plany inwestycyjne miast i gmin, szybki wzrost stóp procentowych zniechęca inwestorów do zaciągania kredytów, a rząd wydaje pieniądze na lewo i prawo podbijając dalsze procesy inflacyjne. Do tego jeszcze wojna u naszych granic powoduje odpływ inwestorów, podważa zaufanie do naszej waluty i wstrzymuje nawet tych zdecydowanych prywatnych inwestorów. Spadek budowy domów prywatnych przez rodzinnych inwestorów zanotowaliśmy w marcu na poziomie -51% w stosunku do ub roku. Ale inwestorzy budujący domy na wynajem czy lokatę kapitału także ostatecznie polegli w tym miesiącu. Na szczęście dość dużo było w marcu inwestycji wykończeniowych ( 19% rynku ) które ratowały koniunkturę w budownictwie. Ostatecznie jednak i wykończeniówka wyhamowała na koniec miesiąca. Niepokojące jest też to, że rynek budowlany spowolnił swoje procesy w dużych ośrodkach inwestycyjnych jak woj. mazowieckie, małopolskie, śląskie. Tu wyraźnie rynek był gorszy niż w poprzednich miesiącach. Przy spadku koniunktury do lutego stało się jasne, że pogorszyły się obroty w firmach budowlanych. Te małe i średnie miały o ok -30% realizowanych nowych kontraktów mniej niż średnia w roku. I co ważne znacząco spadły marże netto w firmach co podważyło opłacalność prac zwłaszcza w takich branżach jak: ogrodzeniowa, brukarska czy elektryczna. Do tego w marcu mieliśmy do czynienia z apogeum braku specjalistów do pracy czy raczej w ogóle braku ludzi do pracy na stanowiska robotnicze. Gorzej już być nie może bo wg GBW bezrobocie spadło do 0,2%, a ok 92% firm szukało ludzi do pracy. To katastrofa po odpływie pracowników z Ukrainy, którzy pojechali na wojnę. Tak duży brak kadr spowodował wzrost kosztów pracy w tempie znacznie szybszym niż poprzednie miesiące. Ale podwyżki płac nie zwiększają liczby pracowników gotowych do pracy, a jedynie przeciągają linę kadrową miedzy firmami. W marcu wiele firm dochodziło także do cenowej bariery popytu. Rosnące ceny usług nie rzadko blokowały podpisanie nowych kontraktów. To spowodowało, że wzrost cen usług w budownictwie był mniejszy niż w poprzednich miesiącach zwłaszcza w branżach ciężkich. W marcu średnie ceny usług budowlanych wzrosły o +1,2%, a więc ten wzrost cen był umiarkowany. Były jednak branże które podniosły ceny nawet o +5% ( patrz. Barometr Cen ). Zaskakująco odporny na wszystkie w/w wydarzenia był detaliczny handel budowlany, który zachował się lepiej niż w ostatnich dwóch latach w marcu. Jest więc pewna nadzieja...Wśród największych barier utrudniających działalność budowlaną w marcu firmy wymieniały brak pracowników w pierwszej kolejności oraz brak zleceń i zatory płatnicze. Te ostatnie to typowe dla gwałtownego spadku popytu...

Tylko 41% firm było w gotowości dla inwestorów rozpoczynających swoje plany. Jest to wynik tragicznych braków kadrowych, braku możliwości realizacyjnych zwłaszcza większych projektów. Sporo firm wpadło już w lutym w kłopoty finansowe co uniemożliwiło im start w marcu. A więc niski poziom podaży firm budowlanych nie jest tym razem odzwierciedleniem dobrej koniunktury, a raczej niezdolności do działań wykonawczych...

Na wysokie ryzyko działalności budowlanej składają się w marcu głównie rosnące koszty działalności, brak wzrostu koniunktury i katastrofa kadrowa w firmach budowlanych ( największy kryzys kadrowy w historii ). Do tego stopniowa utrata marż ( coraz większy opór inwestorów przed rosnącymi cenami ) dotyka prawie wszystkie branże. Najbardziej ryzykowne pozostają branże: ogrodzeniowa, brukarska, tynkarska i elektryczna, a najmniej ryzykowna branża wykończeniowa też już nie jest bezpieczna...

W marcu średnie obroty w firmach spadły o -29,2% do średniej w roku





Koszty rosną szybciej niż ceny usług w budownictwie





Trudna sytuacja finansowa w niektórych branżach

więcej: próba, zakres, sposób działania

Szczerze.. po wybuchu wojny na Ukrainie spodziewaliśmy się gorszej sytuacji finansowej firm budowlanych. Oczywiście ona nie jest w marcu dobra: blisko -30% spadek obrotów do średniej w roku i żadnej branży, która przekroczyła swoją średnią z roku. A więc obroty na minusie. W branżach takich jak: ogrodzeniowa, brukarska i elektryczna poważnie niska rentowność prac, a w murarsko-zbrojarskiej i elewacyjno-ociepleniowej balansowanie na granicy płynności finansowej. Ale na początku marca sytuacja wyglądała dużo gorzej bo obroty spadły nawet o ponad -60% w firmach, a rynek zamarł na większości inwestycji. Firmom jednak udało się wejść w inwestycje w zakresie podobnym jak w styczniu. Głównie dzięki zamówieniom deweloperskim i pod koniec marca także wznowieniom inwestycji prywatnych. Oczywiście są niebezpieczeństwa związane z lawinowym wręcz wzrostem kosztów działalności w marcu, a także rosnącą barierą popytu także spowodowaną znacznym wzrostem cen usług i materiałów w ostatnich miesiącach. A także coraz droższą obsługą kredytową inwestycji. Pojawiają się także coraz większe trudności z pozyskaniem kredytów obrotowych przez firmy budowlane. Główną przyczyną jest już dość poważne zadłużenie firm i niska zdolność kredytowa małych podmiotów. Na szczęście rynek budowlany jest u progu wiosennego startu sezonu, a to może pomóc budownictwu wydostać się z obecnej stagnacji. Potrzebne są także środki UE z KPO, dla których PIS nie chce się ugiąć oraz zakończenie wojny na Ukrainie. Wówczas budownictwo mogłoby powrócić na ścieżkę wzrostu...

Poza branżami o niebezpiecznie niskich marżach wymienionych na początku tego artykułu są jeszcze takie, które zarabiają dobrze, a na dzisiejsze czasy jeszcze bardzo dobrze: to branże instalacyjna wod-kan-gaz, posadzkarska, tynkarska, dekarska i wykończeniowa. Tu marże netto średnio nadal nie są mniejsze niż 40%. A to daje dobrą stabilizacje i bezpieczeństwo finansowe. Niestety i tu zaczęły marże spadać pod koniec marca. Średnia rentowność prac budowlanych jest w całym budownictwie jest jeszcze dobra, ale jak wspomnieliśmy niektóre branże mogą mieć za chwilę spore kłopoty finansowe...

W marcu koszty działalności rosły trochę wolniej niż w luty, ale za to na całej linii: wzrosły koszty pracy, ceny paliw, koszty sprzętu i narzędzi odnawialnych. Także ceny otoczenia budowlanego jak bhp czy badania lekarskie podrożały. Tempo tych rosnących kosztów musi zwolnić bo firmy już nie są w stanie pokryć rosnących kosztów wzrostem cen usług. Widać że w marcu już to się nie udawało i zaczęły spadać marże. Owszem powodem było też załamanie rynku na początku marca ale fakt jest faktem...

W marcu poprawa koniunktury w woj. kujawsko-pomorskim, wielopolskim i łódzkim





Znaczny spadek koniunktury w woj. lubuskim, lubelskim i małopolskim





Silne inwestycyjnie regiony z większą stratą inwestycji

Wiadomości regionalne usługi

W marcu słabsza koniunktura nie ominęła nawet województwa mazowieckiego chociaż tu spadek nie był duży. W porównaniu duży spadek inwestycji dotyczył województw: lubuskiego, lubelskiego, małopolskiego i pomorskiego. Rynek rósł za to lepiej niż w styczniu i lutym w województwach: kujawsko-pomorskim, łódzkim, wielkopolskim i opolskim. To były koła napędowe poprawiające rynek budowlany w Polsce po znacznej zapaści po wybuchu wojny na Ukrainie. Niestety w niektórych województwach był wspomniany spadek nowych zamówień, a w pozostałych niewymienionych zamówienia były podobnej wielkości jak w lutym. Uwagę zwraca fakt, że rynek traciły regiony tak silne jak mazowieckie, małopolskie. Także na Śląsku nie udało się "przebić" wielkości zamówień z lutego

Handel budowlany w marcu największy od początku roku





Wzrosła sprzedaż w działach ogrodowych, budowlanych i wykończeniowych





Najwięcej klientów w sieciach budowlanych od dwóch lat

W porównaniu do lutego więcej klientów było w marcu w działach ogrodowych, budowlanych za to wyraźnie mniej kupowaliśmy sprzętu i narzędzi co może potwierdzać słabość usług budowlanych w tym miesiącu...