2017-03-31
W końcu po dwóch latach nastąpiła kumulacja wiosennych inwestycji. Znaczny wzrost popytu również był widoczny w handlu, ale tu frekwencje w dużej mierze tworzyli klienci w działach ogrodowych. Takiego popytu na usługi budowlane w marcu nie mieliśmy od 2012 roku. Główny trzon inwestycji skierowany był na firmy wykończeniowe, murarsko-zbrojarskie i elewacyjno-dociepleniowe. Natomiast zdecydowany przełom ( największy procentowy wzrost zanotowały branże terenowe głównie brukarska i ogrodzeniowa. Jak wskazują nasi analitycy duża kumulacja inwestorów przy sprzyjającej pogodzie może potrwać do końca kwietnia i zająć nawet 70% możliwości wykonawczych firm budowlanych. W tej chwili ten wskaźnik wynosi ok 40% i jest to główny powód słabego wzrostu cen usług w marcu. Kolejne tygodnie przy trwającej kumulacji inwestycji przyniosą szybszy wzrost cen usług we wszystkich sektorach budowlanych. Wzrost cen wymusi także postępujący brak pracowników budowlanych nie tylko w branżach murarskiej, zbrojarskiej, ciesielskiej, wykończeniowej, elewacyjnej i tynkarskiej, ale także branżach które dotychczas mniej narzekały na niedobór kadr. Mówiąc krótko " walka" o najlepszych pracowników podniesie znów znacząco koszty pracy na sezon. Tym bardziej, że macu główna barierą utrudniającą firmom działalność był brak ludzi do pracy ( nie było jej tak wcześnie w ubiegłych latach ), a dopiero później zbyt niskie ceny usług i odczuwalny brak zleceń ( głównie w pierwszej połowie miesiąca ). Niestety w marcu spadały z powodów wyższych kosztów pracy, marże netto firm budowlanych. Firmy w pierwszej połowie roku raczej będą zarabiać mniej niż w okresie zimowym. W marcu wystąpiły także olbrzymie dysproporcje w podaży nowych inwestycji: aż 53% nowych inwestycji zanotowaliśmy tylko w województwach mazowieckim, małopolskim i śląskim. Aż 7 województw miało w marcu tylko 3-4% nowych inwestycji w skali kraju. O wyrównywaniu szans miedzy regionami na razie nie ma więc mowy...Na koniec ( co ciekawe ) większości firm nie przeszkadzał system podatkowy czy nadmierny fiskalizm ( za poprzedniej opcji politycznej była to ważna przeszkoda ) pomimo że system podatkowy nie zmienił się, a wzrosło egzekwowanie należności przez urzędy podatkowe. Być może jest tak że firmy mają w tej chwili ważniejsze przeszkody utrudniające im działalność. W zeszłym roku przez problemy kadrowe kontakty utraciła niejedna firma...

Zaangażowanie zasobów firm w inwestycje nie zmieniło się na konic marca i pozostało na poziomie 40%, a to oznacza, że jeszcze 60% firm jest do dyspozycji inwestorów przynajmniej w częściowym zakresie usług. Innymi słowy duża skala nowych inwestycji nie była w stanie jeszcze zająć większości firm na rynku. Ale w kwietniu już będzie inaczej dlatego warto inwestorom z wyprzedzeniem zabiegać o firmy budowlane. W szczycie sezonu zapewne pojawią się poważne problemy z pozyskaniem firm budowlanych zwłaszcza o profesjach najbardziej pożądanych: murarsko-zbrojarska i wykończeniowa...

Największa kumulacja inwestycji pod koniec marca "dotknęła" branże wykończeniową, murarsko-zbrojarską, elewacyjną, budowę domów prywatnych oraz tynkarską. Wysoki popyt na usługi odczuwały wszystkie branże w tym długo oczekiwany w branży ogrodniczej. Trzeba jednak pamiętać, że w ogólnym rozrachunku spadł udział w rynku budowy domów i wykonania instalacji wod-kan-gaz. Najbardziej za to zyskały na rynku branże terenowe: brukarska, ogrodzeniowa, robót ziemnych i ogrodnicza oraz... branża tynkarska. O ile popyt na wiosenne prace ziemne jest zrozumiały to wysoki popyt na tynki wewnętrzne jest pewnym zaskoczeniem. Tym bardziej, że pod koniec roku roboty na stanach surowych "nie szły" najlepiej, a branża posadzkarska nie ma takich sukcesów. Dość niski udział w rynku ma nadal branża posadzkarska i ostatnio elektryczna. Marzec dla tych branż nie przyniósł przełomu poza przeciętnym wiosennym wzrostem popytu...

Niestety rosnące zapotrzebowanie na pracowników budowlanych ( co zrozumiałe przy tak powiększającym się rynku inwestycji ) znów przekroczyło granicę powyżej której gwałtownie rośnie ryzyko prowadzenia działalności budowlanej. Szczególnie wrażliwe na to zjawisko są branże murarska, zbrojarska i ciesielska. Tutaj doszło już do problemów kadrowych wpływających na stabilność firm. W kolejności czekają już branża wykończeniowa, elewacyjna i tynkarska gdzie zapotrzebowanie na robotników rosło równie szybko jak koniunktura. W marcu wśród najbardziej ryzykownych branż po wielu miesiącach właśnie z tego powodu znów znalazła się branża murarsko-zbrojarska. Bez zmian ryzykowną branżą jest posadzkarska ( słaby rynek i zbyt niskie ceny usług ) oraz elektryczna ( wysokie koszty pracy i słaby rynek ). Najmniej ryzykownymi branżami nadal pozostają wykończeniowa ( duży rynek i niskie koszty własne), dekarska ( co najmniej średni rynek, wysokie ceny usług) i instalacyjna ( bardzo wysoka rentowność usług ). Średnio dla całego budownictwa usługowego w związku z kłopotami kadrowymi i wolno rosnącymi cenami usług ryzyko wzrosło w marcu o 2 punkty procentowe...

Wszystko wskazuje na to, że firmy budowlane w pierwszej połowie roku tradycyjnie nie zarobią więcej. Średnie marże netto w firmach budowlanych spadły do 26,8% bo firmy zaczęły pod koniec marca podnosić płace. Otwierający się sezon to niezbyt szybki wzrost cen usług przy coraz większym zapotrzebowaniu na pracowników. Duże zapotrzebowanie zawsze rodzi szybki wzrost kosztów pracy. Zapotrzebowanie firm na pracowników osiągnęło w firmach aż 66% ankietowanych, a bezrobocie wśród poszukujących pracy w budownictwie w drugiej połowie marca szybko spadało. Tymczasem jeszcze 60% firm budowlanych nie ma wykorzystanych pełnych mocy usługowych co inwestorzy skrzętnie wykorzystują ( jeszcze jest wybór wśród firm ) nie zgadzając się na wyższe ceny. Dopiero większe zaangażowanie firm w inwestycje spowoduje, że firmy zaczną wybierać te które są najlepiej płatne. W marcu na szczęście spadały powoli ceny paliw, a ceny narzędzi odnawialnych były w miarę stabilne co nie podniosło dodatkowo kosztów w firmach. O ile koszt pracy w sezonie prawdopodobnie będzie niewiele wyższy niż rok temu ( więcej pracowników zza wschodniej granicy stabilizuje naciski na płace ) to ceny usług budowlanych przy wzroście inwestycji publicznych mogą " skoczyć" pod koniec sezonu do wartości jeszcze niespotykanych. Śledząc organizowane przetargi wielu GW liczyło się ze znaczącym wzrostem cen usług i brało to pod uwagę. Jednak będą i tacy którzy byli mniej przewidujący i przyczynią się do tragedii wielu podwykonawców. Pod tym względem rynek budowlany praktycznie się nie zmienił, a działalność usługowa w tej branży należy do najbardziej ryzykownych. Dlatego ważne są odpowiednie marże w których wkalkulowane jest ryzyko, te marże które nakładają firmy wykonawcze w tej chwili ( poza branża instalacyjną, robót ziemnych i dekarską ) to wciąż założenie dobrze przebiegających inwestycji z małą rekompensatą braku ciągłości prac. A to za mało. Tego problemu nie ma w firmach instalacyjnych wod-kan-gaz tutaj marże są na tyle wysokie, że jakoś nie znamy firmy instalacyjnej mającej problemy z płynnością finansową. Natomiast w branżach: murarskiej, zbrojarskiej, elewacyjnej , posadzkarskiej czy tynkarskiej problemy pojawiają się często. Dla niektórych branż jest to pewna specyfika działalności, ale zawsze wynika ona ze zbyt małych marż nie obejmujących właśnie tej specyfiki. W marcu marże wzrosły przede wszystkim w firmach: murarsko-zbrojarskich i robót ziemnych natomiast zauważalnie spadły w branży elektrycznej, posadzkarskiej, dekarskiej i stolarce budowlanej. To wynik korzystniejszego lub mniej korzystnego stosunku przychodów do kosztów. W niektórych branżach, a przede wszystkim mniejszych firmach łatwiej jest właścicielom reagować na zmiany rynku. W średnich firmach już nie... i trzeba być bardziej przewidującym. Dlatego ich liczba ciągle spada. Duże firmy założenia finansowe opierają śledzeniu rynku z dużym wyprzedzeniem zatrudniając całe działy prognostyczne. Wielkiebudowanie.pl udziela tych informacji wszystkim podmiotom budowlanym od lat. W marcu ustabilizowały się koszty paliw ( nawet nieznacznie spadały ), stabilne były koszty narzędzi odnawialnych, za to wzrosły już koszty pracy. Koszty pracy są w budownictwie usługowym głównym kosztem w większości branż. Im mniejszy jest udział tego kosztu w branży tym łatwiej było firmom w marcu zachować koszty na niezmienionym poziomie. Tak było np. w branży robót ziemnych i wod-kan

Oczekiwana wiosenna kumulacja inwestycji jaka nastąpiła pod koniec marca najbardziej była odczuwalna w województwie mazowieckim ( ponad 23% nowych inwestycji krajowych ). Wysoki przyrost wystąpił także na Śląsku i w Małopolsce. W pozostałych województwach wzrost popytu na usługi również był wyższy, ale już nie w takim wymiarze jak w wymienionych regionach. Szczególnie słaby przyrost inwestycji był w województwie lubuskim i niewiele lepszy opolskim. Natomiast w województwach wielkopolskim i kujawsko-pomorskim pomimo wzrostu udział inwestycji w rynku krajowym był słabszy niż w lutym. Na szczęście na koniec marca udział województw w stosunku do stołecznego zaczął się w końcu poprawiać. W kwietniu czekamy więc na wyrównanie szans i chociaż zbliżonego przyrostu inwestycji do Mazowsza

Handel budowlany na koniec marca zdecydowanie się poprawił i zdołał przyciągnąć najwięcej klientów do sieci budowlanych w tym kwartale. Niestety nadal nie jest to ten poziom który sieci handlowe miały w tym okresie w ostatnich dwóch latach. To oznacza, że wiosenna kumulacja inwestycji jaką mamy od dwóch tygodni wynika bardziej z zimowego zastoju niż realnego wzrostu. Tym bardziej że w handlu sieciowym zaczyna dominować klient zainteresowany zakupami ogrodniczymi 22% udziału wobec 19% w zeszłym roku. Na pewno handel budowlany będzie rósł w kolejnych tygodniach, ale rekordów w tym półroczu raczej nie będzie. zdecydowanie słabiej niż w ubiegłym roku wygląda zainteresowanie działami budowlanymi, a przede wszystkim mniej osób interesuje zakup narzędzi. W marcu w stosunku do ubiegłego miesiąca wzrósł udział działów ogrodowych w ogólnej frekwencji klientów aż o 11% (sic!) i farb i lakierów o 2%. Spadł udział klientów w stosunku do lutego w działach płytek i wykładzin, instalacyjno-sanitarnym oraz narzędzi i urządzeń budowlanych. Jednym słowem handel stricte budowlany w marcu wciąż był dość słaby. Duża ilość nowych inwestycji jak pojawiła się pod koniec marca ma szanse zmienić ten niekorzystny trend również w handlu, ale dopiero w kwietniu...