TYNKOWANIE - co warto wiedzieć...

Tynki wewnętrzne

Tynki wewnętrzne mają za zadanie spełnić kilka funkcji w domu. Dlatego ważne jest wybranie odpowiedniego rodzaju tynku do naszych ścian wewnętrznych. Głównym zadaniem tynków wewnętrznych jest ochrona ścian przed ogniem i wilgocią. Poza tym tynki mają zapewnić ścianom i całym wnętrzom efekt estetyczny.
Wykonuje się dwa rodzaje tynków: ręczne i maszynowe, choć obecnie najbardziej popularne są tynki nakładane maszynowo, to zdarza się, że niektórzy właściciele domów decydują się jeszcze na tradycyjne tynki nakładane ręcznie.

W zasadzie tynki ręczne i maszynowe można nakładać przez cały rok, nawet w okresie zimowym, oczywiście przy zachowaniu kilku zasad, które pozwolą nam cieszyć się ładnymi i trwałymi tynkami.

Podstawową zasadą tynkarską jest zachowanie odpowiedniego odstępu czasu między budową ścian a ich tynkowaniem. Prace tynkarskie najlepiej rozpocząć po okresie osiadania i skurczu murów czyli między 3 a 6 miesiącem po zakończeniu budowy stanu surowego. Przez ten czas budynek wstępnie osiądzie i wtedy tynki będą trwalsze i odporne na pękanie. W przypadku podłoży żelbetowych i betonowych okres wyczekiwania na położenie tynków wynosi około 2 miesięcy.

Tynkowanie musi odbywać się w odpowiednich warunkach atmosferycznych, to znaczy, że nie wolno tynkować, jeśli temperatura powietrza jest niższa niż 5 stopni Celsjusza i wtedy, gdy jest wyższa niż 25 stopni Celsjusza. Niska temperatura może doprowadzić do przemrożenia tynku, co powoduje nierówne jego wysychanie i powstanie przebarwień, z drugiej strony w wysokiej temperaturze zbyt szybko tynki wysychają, co też może być powodem problemów z ich trwałością i estetyką.

W przypadku tynków podobnie jak podczas wykonywania innych prac budowlanych czy remontowych bardzo ważne jest odpowiednie przygotowanie ścian. Idealnie przygotowana  ściana powinna być równa, sucha i niepyląca oraz szorstka. Ściana powinna także równomiernie chłonąć wodę, a podłoże musi być wolne od wykwitów oraz pozbawione rys i pęknięć. Wszelkie nierówności i zabrudzenia należy koniecznie usunąć przed przystąpieniem do tynkowania. 

Przed tynkowaniem warto pamiętać o osłonięciu i przytwierdzeniu wszelkich elementów metalowych i drewnianych. Koniecznie jest zabezpieczenie elementów metalowych środkami antykorozyjnymi. W przypadku ścian wykonanych z chłonnych materiałów jak na przykład beton komórkowy zaleca się wykonanie zabiegów zmniejszających chłonność podłoża, czyli np. wykonanie obrzutki z zaprawy i piasku w stosunku 1:1.

Jaki wybrać tynk?

Do tynkowania niezależnie od sposobu nakładania tynku jest potrzebny tynk, czyli odpowiednia zaprawa.  Można zakupić gotowe zaprawy tynkarskie, które są specjalnie przygotowane i jedne nadają się do ręcznego tynkowania, a innego do maszynowego. Mieszanka w gotowych zaprawach jest odpowiednio przygotowana i nadaje się do bezpośredniego użycia po zmieszaniu z wodą. Drugim rodzajem zapraw tynkarskich są te przygotowywane na miejscu i składają się one z piasku, cementu i wapna.

Wyróżnia się cztery podstawowe i zarazem najbardziej popularne rodzaje tynków do ścian wewnętrznych, a mianowicie tynki gipsowe, tynki cementowo-wapienne, cementowe, gliniane. Tynki gipsowe powstają na bazie gipsu i wapna, tynki cementowo-wapienne składają się z cementu, wody, wapna i kruszywa o różnej granulacji, przy czym zwykłe tynki cementowo-wapienne mają uziarnienie od 0,8mm do 1,5mm, natomiast drobnoziarniste- 0,5mm. W tynkach cementowych spoiwem jest cement, natomiast tynki gliniane powstają na bazie gliny, są to bardzo ekologiczne tynki, ale w naszym kraju bardzo rzadko wykorzystywane.

Tynk gipsowy

Najpopularniejszy tynk stosowany w naszych domach to tynk gipsowy jest on ekonomiczny i gładki, zazwyczaj nie wymaga już dodatkowego wygładzania przed malowaniem. Tynk gipsowy nakładany przy użyciu agregatu to szybki i dość tani sposób na uzyskanie gładki i równych ścian. Warto jednak wiedzieć, że nie wszędzie sprawdzi się taki rodzaj tynku. Tynki gipsowe najlepiej stosować w suchych pomieszczeniach, a więc w pokojach, salonach. W łazience czy kuchni można go zastosować pod warunkiem, że mamy odpowiednią wentylację.

Gips ma właściwości pochłaniania wilgoci i jej oddawania. Dzięki temu doskonale reguluje wilgotność w naszych pomieszczeniach. Dzięki tynkom gipsowym ściany są cieplejsze i w domu panuje zdrowszy klimat. Tynk gipsowy jednak jest mało odporny na uszkodzenia, bo jest miękki, co czasami bywa problematyczne, szczególnie w miejscach, gdzie ściany są narażone na uszkodzenia.

Tynk gipsowy może być nakładany na różnego rodzaju podłoża. Jednak może on być tylko jednowarstwowy, a warstwa nie powinna być grubsza niż 1cm. Jeżeli tynk gipsowy  wykonujemy maszynowo to najlepszy efekt uzyskamy gdy konsystencja zaprawy gipsowej będzie rzadka. Tynk gipsowy w temperaturze ok. 20 stopni Celsjusza schnie od 1 do 2 tygodni, a jeśli pomieszczenie jest wentylowane, wtedy proces ten skraca się nawet do 4 dni.

Tynk cementowy i cementowo-wapienny

Tynk cementowo-wapienny ma strukturę piaszczystą i po zatarciu jest szorstki. Tynk cementowo-wapienny i tynk cementowy najlepiej sprawdzają się w garażu, piwnicy, pralni, łazience czyli miejscach szczególnie narażone na wilgoć.

Znawcy tematu twierdzą, że ściany w z tynkiem cementowo-wapiennym są zimne, a z tynkiem gipsowym ciepłe i że różnica jest wyraźnie odczuwalna. Tynk cementowo-wapienny nadaje się  jako podkład pod płytki i tapety w całym mieszkaniu, cementowy zaś dobrze nadaje się na sufity.

Tynk cementowo-wapienny jest dość łatwy do wyrobienia i ma dobrą paro przepuszczalność. Grubość naniesionego cementowo-wapiennego tynku wynosić powinna ok. 1cm. Przy nierównych płaszczyznach zarówno tynk cementowy jak i cementowo-wapienny nanoszone powinny być na ścianę dwukrotnie a nawet trzykrotnie. Najpierw kładzie się obrzutkę, czyli pierwszą, mocniejszą warstwę. Potem kładzie się warstwę tynku a na końcu dekoracyjną gładź.

Tynki gliniane

Tynki gliniane są słabo rozpowszechnione na naszym rynku, powodem tego jest zapewne ich wysoka cena, która może odstraszać. Jednak warto zapoznać się z ich właściwościami, bo tynki gliniane posiadają właściwości antyalergiczne i są bardzo ekologiczne i zdrowe.

Tynki gliniane produkowane są na bazie gliny, która jest materiałem wiążącym. Glina jest paroprzepuszczalna. Dlatego podobnie jak w przypadku tynków cementowo-wapiennych ściany „oddychają". Glina ponadto reguluje wilgotność powietrza tworząc zdrowy klimat

Tynków glinianych nie można kłaść na większość podłoży stosowanych w nowoczesnym budownictwie np. na silikaty, czy płyty gipsowo-kartonowe oraz wiele innych.  Tynki gliniane najlepiej stosować na surowych murach, wznoszonych z tradycyjnych materiałów. Dzięki tynkom glinianym można uzyskać strukturę powierzchni taką, jaką sobie wymarzymy. Tynki mogą być zupełnie gładkie, ale nie tylko. Mogą tworzyć chropowatości i nierówności, dlatego gliniane tynki to element dekoracyjny. Tynki produkowane na bazie gliny są odporne na pleśnie i grzyby. Glina jest neutralna i naturalna, dlatego doskonale nadaje się do tynkowania pokoi alergików, szczególnie dzieci.

Tynkowanie maszynowe

Do tynkowania maszynowego potrzebny jest agregat tynkarski, który służy do nakładania masy tynkarskiej na ściany. Tynkowanie maszynowe musimy powierzyć firmie tynkarskiej, gdyż konieczne jest nie tylko posiadanie sprzętu tynkarskiego, ale także fachowej wiedzy i umiejętności.  Firma tynkarska dostarczy nam odpowiednią mieszankę tynkarską w zależności od tego jaki rodzaj tynku wybierzemy. Warto też wiedzieć, że tynk maszynowy może być nakładany również ręcznie, natomiast tynk tradycyjny nie nadaje się do maszynowego nakładania.

Przed rozpoczęciem tynkowania maszynowego konieczne jest zabezpieczenie narożników ścian profilami. Profile narożnikowe powinno się także nałożyć na otwory drzwiowe i okienne. Zazwyczaj stosuje się profile aluminiowe, z tworzyw sztucznych czy blachy ocynkowanej. Trzeba także pamiętać o dylatacjach. Dylatacje to specjalnie zrobione szczeliny, których zadaniem jest zminimalizowanie naprężeń powstających w tynku.